Monday, July 10, 2006
Another Big Bang
Πολλοί αμφισβητούν την εγκυρότητα των πολιτικών δημοσκοπήσεων αλλά και το βαθμό που αυτές προσεγγίζουν την πραγματικότητα. Η αμφισβήτηση ή η αποδοχή των αποτελεσμάτων, όταν μάλιστα γίνεται δημόσια, εξαρτάται από το κατά πόσο τα αποτελέσματα εξυπηρετούν ή πλήττουν τους πολιτικούς μονομάχους.
Αυτό όμως που ουδείς αμφισβητεί είναι οι επικοινωνιακές συνέπειες των δημοσκοπήσεων. Γιατί ακόμα και αυτοί που πλήττονται δεν μπορούν να τις απορρίψουν συνοπτικά αλλά υποχρεούνται να δώσουν τη μάχη των εντυπώσεων, αντιδρώντας στον κάθε ισχυρισμό του αντιπάλου. Για να απαντήσουν και να τελειώσουν (με) τους αμφισβητίες, οι εταιρίες δημοσκοπήσεων και οι διάφοροι πελάτες τους θεσμοθέτησαν ξεχωριστές έρευνες και τις διενεργούν σε συγκεκριμένες χρονικές περιόδους. Πέτυχαν έτσι να παρουσιάζουν όχι κάποια ξεκάρφωτα αποτελέσματα που αφήνουν περιθώρια για αμφισβήτηση και δικαιολογίες, αλλά χρονικές ακολουθίες που σκιαγραφούνται παραστατικά, είναι άμεσα αποκαλυπτικές και διδακτικές και δεν επιτρέπουν παρά ελάχιστες από τις ποταπές σοφιστείες που συνηθίζουν να εκφέρουν οι πολιτικοί στην προσπάθειά τους να μη χάσουν την όποια τηλεοπτική παρτίδα.
Είναι μάλιστα εντυπωσιακό ότι μόνο με τη δημοσιοποίηση αλλεπάλληλων πρόσφατων δημοσκοπήσεων έγινε τελικά αποδεκτό το γεγονός ότι ο Γ. Α. Παπανδρέου δεν επαληθεύει τις προσδοκίες των περισσότερων από εκείνους που, στα τέλη του 2003 και πάλι λόγω των δημοσκοπήσεων, τον θεωρούσαν ως τη μόνη ελπίδα της Ελληνικής Σοσιαλδημοκρατίας. Γιατί η ανεπάρκεια του προέδρου του ΠΑΣΟΚ δεν φάνηκε χθες, είναι χρόνια. Για λόγους οικονομίας δεν θα αναπτύξουμε εδώ το μακρύ κατάλογο των άστοχων ενεργειών του κ. Γ. Α. Π, τις παλινωδίες και τις λανθασμένες έως και επικίνδυνες επιλογές του. Με αυτά έχουν καταπιαστεί πολλοί έγκυροι σχολιαστές και επί πλέον υποθέτουμε ότι ο καλοπροαίρετος αναγνώστης και μνήμη διαθέτει και κρίση. Το ζητούμενο είναι το δια ταύτα.
Ποιο είναι αυτό;
Κατ’ αρχήν η παραδοχή ότι το τωρινό ΠΑΣΟΚ δεν είναι κόμμα εξουσίας ούτε κατά προσέγγιση. Το τωρινό ΠΑΣΟΚ θυμίζει αστρικό νεφέλωμα που δεν δείχνει αν πρόκειται για αστέρι που γεννιέται η για έναν ήλιο που πέθανε προ πολλού. Ουδείς γνωρίζει πραγματικά, άσχετα με τις δημόσιες τοποθετήσεις των επαγγελματιών πρωτοκλασάτων του «Κινήματος», σε ποια καμπή της ζωής του είναι ο ήλιος του ΠΑΣΟΚ.
Ο σχηματισμός που ραθυμεί πίσω από τον κ. Παπανδρέου ΔΕΝ είναι εν δυνάμει κυβερνητική παράταξη όχι μόνο γιατί δεν διαθέτει χαρισματικό επικεφαλής ούτε αξιόπιστο «πάγκο» αλλά κυρίως γιατί, δυόμισι χρόνια μετά την επίσημη τελευταία αλλαγή της ηγεσίας του και δέκα χρόνια μετά το θάνατο του ιδρυτή του, ακόμα δεν βρίσκει το κουράγιο πρώτα απ’ όλα να απευθυνθεί στους Έλληνες με μια ειλικρινή εξομολόγηση. Ούτε ένας από όλους αυτούς τους παλαίμαχους ηγήτορες, που παρέμειναν στα επιτελικά όργανα πλαισιώνοντας το νεωτεριστή αρχηγό, δεν βρήκε το σθένος να αναλάβει τις ευθύνες του συνειδητά και συγκεκριμένα. Αντ’ αυτού οι Έλληνες ακούνε αοριστίες, σοφιστείες, υπεκφυγές, βόμβο και τα τετριμμένα κενά συνθήματα όπως, για παράδειγμα, ότι «εμείς κοιτάμε μπροστά». Και όμως, γεμίζουν την Ελλάδα με αφίσες του Ανδρέα, αναπολώντας περασμένα μεγαλεία. Αναρωτιέται κανείς αν αυτό το ΠΑΣΟΚ έχει λόγους να προσδοκά ένα μέλλον καλύτερο από το αμφιλεγόμενο παρελθόν του. Λόγους άλλους, εκτός των οικονομικών… Αν λοιπόν το «όλον ΠΑΣΟΚ» θέλει να φτάσει σε εκλογικό αποτέλεσμα που να του δίνει το όλον της κυβέρνησης, πρέπει προηγουμένως να ζητήσει επίσημα συγχώρεση για τα δεινά που υπέστησαν εκατομμύρια απλοί πολίτες στα 20 χρόνια της χαοτικής διακυβέρνησής του.
Αν αυτό είναι δύσκολο έως ακατόρθωτο, το επόμενο βήμα είναι ακόμα δυσκολότερο: να τεθεί το ερώτημα προς οπαδούς και φίλους αν νοείται ΠΑΣΟΚ χωρίς Παπανδρέου στην ηγεσία και με τον όποιο Παπανδρέου απλό στρατιώτη στην υπηρεσία του κόμματος. Αν ΠΑΣΟΚ ίσον Παπανδρέου και οτιδήποτε χωρίς Παπανδρέου δεν είναι ΠΑΣΟΚ, τότε η παρούσα ανάλυση τελειώνει εδώ γιατί δεν έχει την πρόθεση να συνεχίσει ως επικήδειος.
Ο βαθμός δυσκολίας αυξάνει εκθετικά καθώς χωρίς Παπανδρέου εκλείπει και ο κύκλος των κρυμμένων «ποιητών», των αναρίθμητων συνεργατών του δοκιμαζόμενου Προέδρου, που όπως και ο Πρόεδρος, κερδίζουν τα προς το ζην μηχανορραφώντας υπέρ της Παπανδρεϊκής προοπτικής. Η απο-Παπανδρεοποίηση του ΠΑΣΟΚ, ακόμα κι αν απαιτείται για την επιβίωση της παράταξης, ακόμα κι αν επιβάλλεται για τη σωτηρία της πατρίδας, για την πρόοδο και την ουσιαστική ΑΠΑΛΛΑΓΗ και απομάκρυνση από τα οπισθοδρομικά ήθη του βαθέως ΠΑΣΟΚ, δεν συμφέρει ούτε τους δεινόσαυρους που απολαμβάνουν το λασπόλουτρό τους στα βουρκόνερα των επιτελικών οργάνων του κόμματος, ούτε τους περιφερειακούς πυρήνες με τους οποίους αλληλοευεργετούνται εις βάρος του ευρύτερου συμφέροντος, ούτε τη «μαφία» των διορισμένων από τον Πρόεδρο ούτε βεβαίως και τους ισχυρότερους όλων, τους επιχειρηματίες που περιλαμβάνουν το σημερινό ΠΑΣΟΚ στα αναπτυξιακά τους σχέδια και το θεωρούν μελλοντικό επενδυτικό εργαλείο.
Και τότε τι κάνουμε, ποιοι το κάνουμε, και πως είναι δυνατόν ο απλός απαίδευτος «λαός» που από την αρχαιότητα άγεται και φέρεται από τους δημοκόπους, να στηρίξει τίμιους και ειλικρινείς πολίτες που με μόνα προσόντα τις αγαθές προθέσεις τους και τα παθήματα-μαθήματα του παρελθόντος, θα τολμήσουν να ηγηθούν της προσπάθειας για να κατεδαφιστούν τα συμπαγή οχυρά του κατεστημένου, της ολιγαρχίας, της διαπλοκής και οι μηχανισμοί της επιλεκτικής περιθωριοποίησης;
Η απάντηση για το πώς θα μπορούσε να γεννηθεί ένα νέο άστρο μέσα από το νεφέλωμα του ΠΑΣΟΚ ανήκει στο πεδίο της επιστημονικής φαντασίας.
Αυτό όμως που ουδείς αμφισβητεί είναι οι επικοινωνιακές συνέπειες των δημοσκοπήσεων. Γιατί ακόμα και αυτοί που πλήττονται δεν μπορούν να τις απορρίψουν συνοπτικά αλλά υποχρεούνται να δώσουν τη μάχη των εντυπώσεων, αντιδρώντας στον κάθε ισχυρισμό του αντιπάλου. Για να απαντήσουν και να τελειώσουν (με) τους αμφισβητίες, οι εταιρίες δημοσκοπήσεων και οι διάφοροι πελάτες τους θεσμοθέτησαν ξεχωριστές έρευνες και τις διενεργούν σε συγκεκριμένες χρονικές περιόδους. Πέτυχαν έτσι να παρουσιάζουν όχι κάποια ξεκάρφωτα αποτελέσματα που αφήνουν περιθώρια για αμφισβήτηση και δικαιολογίες, αλλά χρονικές ακολουθίες που σκιαγραφούνται παραστατικά, είναι άμεσα αποκαλυπτικές και διδακτικές και δεν επιτρέπουν παρά ελάχιστες από τις ποταπές σοφιστείες που συνηθίζουν να εκφέρουν οι πολιτικοί στην προσπάθειά τους να μη χάσουν την όποια τηλεοπτική παρτίδα.
Είναι μάλιστα εντυπωσιακό ότι μόνο με τη δημοσιοποίηση αλλεπάλληλων πρόσφατων δημοσκοπήσεων έγινε τελικά αποδεκτό το γεγονός ότι ο Γ. Α. Παπανδρέου δεν επαληθεύει τις προσδοκίες των περισσότερων από εκείνους που, στα τέλη του 2003 και πάλι λόγω των δημοσκοπήσεων, τον θεωρούσαν ως τη μόνη ελπίδα της Ελληνικής Σοσιαλδημοκρατίας. Γιατί η ανεπάρκεια του προέδρου του ΠΑΣΟΚ δεν φάνηκε χθες, είναι χρόνια. Για λόγους οικονομίας δεν θα αναπτύξουμε εδώ το μακρύ κατάλογο των άστοχων ενεργειών του κ. Γ. Α. Π, τις παλινωδίες και τις λανθασμένες έως και επικίνδυνες επιλογές του. Με αυτά έχουν καταπιαστεί πολλοί έγκυροι σχολιαστές και επί πλέον υποθέτουμε ότι ο καλοπροαίρετος αναγνώστης και μνήμη διαθέτει και κρίση. Το ζητούμενο είναι το δια ταύτα.
Ποιο είναι αυτό;
Κατ’ αρχήν η παραδοχή ότι το τωρινό ΠΑΣΟΚ δεν είναι κόμμα εξουσίας ούτε κατά προσέγγιση. Το τωρινό ΠΑΣΟΚ θυμίζει αστρικό νεφέλωμα που δεν δείχνει αν πρόκειται για αστέρι που γεννιέται η για έναν ήλιο που πέθανε προ πολλού. Ουδείς γνωρίζει πραγματικά, άσχετα με τις δημόσιες τοποθετήσεις των επαγγελματιών πρωτοκλασάτων του «Κινήματος», σε ποια καμπή της ζωής του είναι ο ήλιος του ΠΑΣΟΚ.
Ο σχηματισμός που ραθυμεί πίσω από τον κ. Παπανδρέου ΔΕΝ είναι εν δυνάμει κυβερνητική παράταξη όχι μόνο γιατί δεν διαθέτει χαρισματικό επικεφαλής ούτε αξιόπιστο «πάγκο» αλλά κυρίως γιατί, δυόμισι χρόνια μετά την επίσημη τελευταία αλλαγή της ηγεσίας του και δέκα χρόνια μετά το θάνατο του ιδρυτή του, ακόμα δεν βρίσκει το κουράγιο πρώτα απ’ όλα να απευθυνθεί στους Έλληνες με μια ειλικρινή εξομολόγηση. Ούτε ένας από όλους αυτούς τους παλαίμαχους ηγήτορες, που παρέμειναν στα επιτελικά όργανα πλαισιώνοντας το νεωτεριστή αρχηγό, δεν βρήκε το σθένος να αναλάβει τις ευθύνες του συνειδητά και συγκεκριμένα. Αντ’ αυτού οι Έλληνες ακούνε αοριστίες, σοφιστείες, υπεκφυγές, βόμβο και τα τετριμμένα κενά συνθήματα όπως, για παράδειγμα, ότι «εμείς κοιτάμε μπροστά». Και όμως, γεμίζουν την Ελλάδα με αφίσες του Ανδρέα, αναπολώντας περασμένα μεγαλεία. Αναρωτιέται κανείς αν αυτό το ΠΑΣΟΚ έχει λόγους να προσδοκά ένα μέλλον καλύτερο από το αμφιλεγόμενο παρελθόν του. Λόγους άλλους, εκτός των οικονομικών… Αν λοιπόν το «όλον ΠΑΣΟΚ» θέλει να φτάσει σε εκλογικό αποτέλεσμα που να του δίνει το όλον της κυβέρνησης, πρέπει προηγουμένως να ζητήσει επίσημα συγχώρεση για τα δεινά που υπέστησαν εκατομμύρια απλοί πολίτες στα 20 χρόνια της χαοτικής διακυβέρνησής του.
Αν αυτό είναι δύσκολο έως ακατόρθωτο, το επόμενο βήμα είναι ακόμα δυσκολότερο: να τεθεί το ερώτημα προς οπαδούς και φίλους αν νοείται ΠΑΣΟΚ χωρίς Παπανδρέου στην ηγεσία και με τον όποιο Παπανδρέου απλό στρατιώτη στην υπηρεσία του κόμματος. Αν ΠΑΣΟΚ ίσον Παπανδρέου και οτιδήποτε χωρίς Παπανδρέου δεν είναι ΠΑΣΟΚ, τότε η παρούσα ανάλυση τελειώνει εδώ γιατί δεν έχει την πρόθεση να συνεχίσει ως επικήδειος.
Ο βαθμός δυσκολίας αυξάνει εκθετικά καθώς χωρίς Παπανδρέου εκλείπει και ο κύκλος των κρυμμένων «ποιητών», των αναρίθμητων συνεργατών του δοκιμαζόμενου Προέδρου, που όπως και ο Πρόεδρος, κερδίζουν τα προς το ζην μηχανορραφώντας υπέρ της Παπανδρεϊκής προοπτικής. Η απο-Παπανδρεοποίηση του ΠΑΣΟΚ, ακόμα κι αν απαιτείται για την επιβίωση της παράταξης, ακόμα κι αν επιβάλλεται για τη σωτηρία της πατρίδας, για την πρόοδο και την ουσιαστική ΑΠΑΛΛΑΓΗ και απομάκρυνση από τα οπισθοδρομικά ήθη του βαθέως ΠΑΣΟΚ, δεν συμφέρει ούτε τους δεινόσαυρους που απολαμβάνουν το λασπόλουτρό τους στα βουρκόνερα των επιτελικών οργάνων του κόμματος, ούτε τους περιφερειακούς πυρήνες με τους οποίους αλληλοευεργετούνται εις βάρος του ευρύτερου συμφέροντος, ούτε τη «μαφία» των διορισμένων από τον Πρόεδρο ούτε βεβαίως και τους ισχυρότερους όλων, τους επιχειρηματίες που περιλαμβάνουν το σημερινό ΠΑΣΟΚ στα αναπτυξιακά τους σχέδια και το θεωρούν μελλοντικό επενδυτικό εργαλείο.
Και τότε τι κάνουμε, ποιοι το κάνουμε, και πως είναι δυνατόν ο απλός απαίδευτος «λαός» που από την αρχαιότητα άγεται και φέρεται από τους δημοκόπους, να στηρίξει τίμιους και ειλικρινείς πολίτες που με μόνα προσόντα τις αγαθές προθέσεις τους και τα παθήματα-μαθήματα του παρελθόντος, θα τολμήσουν να ηγηθούν της προσπάθειας για να κατεδαφιστούν τα συμπαγή οχυρά του κατεστημένου, της ολιγαρχίας, της διαπλοκής και οι μηχανισμοί της επιλεκτικής περιθωριοποίησης;
Η απάντηση για το πώς θα μπορούσε να γεννηθεί ένα νέο άστρο μέσα από το νεφέλωμα του ΠΑΣΟΚ ανήκει στο πεδίο της επιστημονικής φαντασίας.